Wąż karbowany z tworzywa sztucznego

Wąż karbowany z tworzywa sztucznego, w żargonie branżowym powszechnie nazywany peszlem, rurą karbowaną lub arotem, jest jednym z najbardziej podstawowych i wszechstronnych systemów osłonowych w elektrotechnice. To elastyczny, karbowany (prążkowany) przewód rurowy, którego nadrzędnym zadaniem jest ochrona mechaniczna i izolacyjna dla prowadzonych w jego wnętrzu kabli i przewodów. Jego unikalna, harmonijkowa konstrukcja zapewnia doskonały kompromis między elastycznością, pozwalającą na łatwe dopasowanie do skomplikowanych tras instalacyjnych, a wytrzymałością mechaniczną, która chroni okablowanie przed zgnieceniem, uderzeniem i ścieraniem.

Budowa i fundamentalne właściwości

Charakterystyczna, karbowana geometria węża jest kluczem do jego funkcjonalności. Zewnętrzne, wypukłe karby tworzą swoisty pancerz, który przejmuje i rozprasza siły zewnętrzne, podczas gdy wewnętrzne, wklęsłe części pozwalają na swobodne i łatwe zginanie rury, często bez użycia specjalistycznych narzędzi. Taka budowa sprawia, że wąż można bez trudu prowadzić wzdłuż łuków, omijać przeszkody i dopasowywać do nieregularnych kształtów konstrukcji budowlanych.

Jako produkt wykonany z tworzywa sztucznego, wąż karbowany stanowi również doskonałą dodatkową warstwę izolacji elektrycznej, co podnosi ogólny poziom bezpieczeństwa całej instalacji.

Typologia materiałowa i jej wpływ na zastosowanie

O przeznaczeniu i parametrach węża w decydującej mierze decyduje materiał, z którego został wykonany.

Polichlorek winylu (PVC): Jest to najbardziej popularny i ekonomiczny materiał. Węże z PVC (często oznaczane jako RKLG lub RKGL) są samogasnące, co oznacza, że nie rozprzestrzeniają płomienia po usunięciu jego zewnętrznego źródła. Są one standardowym wyborem do ochrony instalacji wewnątrz budynków, zwłaszcza w systemach podtynkowych w ścianach murowanych i wylewkach betonowych, gdzie zapewniają kablom bezpieczną drogę i chronią je przed uszkodzeniem podczas prac budowlanych.

Polipropylen (PP): Materiał ten charakteryzuje się lepszymi właściwościami mechanicznymi w szerszym zakresie temperatur niż PVC. Węże z polipropylenu są często stosowane w miejscach, gdzie wymagana jest większa sztywność lub odporność na wyższe temperatury.

Polietylen (PE): Jego kluczową cechą jest bardzo wysoka odporność na promieniowanie UV oraz elastyczność w niskich temperaturach. Węże z polietylenu, najczęściej w kolorze czarnym, są dedykowane do zastosowań zewnętrznych, na przykład do ochrony kabli prowadzonych na elewacjach, w instalacjach fotowoltaicznych czy w ziemi (jako rury osłonowe do kabli energetycznych i teletechnicznych).

Ważną podgrupą są węże bezhalogenowe (LSOH). Wykonane ze specjalnych mieszanek tworzyw, w przypadku pożaru nie emitują gęstego, toksycznego dymu i korozyjnych gazów, co jest obligatoryjnym wymogiem w budynkach użyteczności publicznej, takich jak szpitale, szkoły czy tunele.

Kluczowe parametry techniczne

Dobór odpowiedniego węża karbowanego to decyzja techniczna oparta na kilku kluczowych parametrach. Podstawowym jest średnica zewnętrzna, która określa wymiary geometryczne rury (np. 20 mm, 25 mm, 32 mm). Równie ważna jest wytrzymałość mechaniczna, klasyfikowana numerycznie zgodnie z normą (np. 320 N, 750 N). Wartość ta określa odporność na ściskanie i jest kluczowa przy doborze węża do zalewania w betonie (wymagana wyższa wytrzymałość).

Wiele węży jest dostarczanych w wersji z pilotem (stalką) – cienkim drutem lub żyłką umieszczoną fabrycznie wewnątrz rury. Ułatwia to i drastycznie przyspiesza proces wciągania przewodów do już ułożonego peszla. Do łączenia i rozgałęziania odcinków węży służy kompletny system złączek, muf i uchwytów montażowych, które zapewniają ciągłość mechaniczną i szczelność całej trasy osłonowej.

Wąż karbowany jest niezastąpionym elementem w budownictwie, przemyśle i motoryzacji – wszędzie tam, gdzie wymagana jest elastyczna, a zarazem solidna ochrona dla kluczowej infrastruktury, jaką jest okablowanie.