Szyna fazowa

Szyna fazowa, w żargonie branżowym powszechnie nazywana szyną łączeniową, szyną grzebieniową lub z ang. pin busbar, jest kluczowym i absolutnie niezbędnym komponentem w procesie budowy nowoczesnych, profesjonalnych i bezpiecznych rozdzielnic modułowych. To precyzyjnie wykonany, izolowany system dystrybucji energii, którego nadrzędnym zadaniem jest szybkie, niezawodne i estetyczne tworzenie połączeń zasilających dla całego rzędu aparatury modułowej, takiej jak wyłączniki nadprądowe (MCB), wyłączniki różnicowoprądowe (RCD) czy wyłączniki kombinowane (RCBO). Jej zastosowanie całkowicie eliminuje potrzebę stosowania czasochłonnych i podatnych na błędy, ręcznie wykonywanych mostków z przewodów, wprowadzając w zamian powtarzalne, przetestowane i w pełni profesjonalne rozwiązanie.

Budowa i zasada działania: od jednego wejścia do wielu wyjść

Konstrukcja szyny fazowej opiera się na jednej lub kilku miedzianych, litych listwach prądowych, które są trwale osadzone w solidnej, samogasnącej i odpornej na prądy pełzające obudowie izolacyjnej. Z listew tych, w regularnych, znormalizowanych odstępach (równych szerokości jednego modułu – 17,5-18 mm), wyprowadzone są sztywne piny (sztyfty) lub widełki, które stanowią męską część połączenia.

Montaż polega na "wpasowaniu" tych pinów lub widełek w dolne (lub górne) zaciski rzędu aparatury modułowej, a następnie na ich wspólnym dokręceniu. W ten sposób, z jednego punktu zasilającego (podłączonego do początku szyny za pomocą dedykowanego zacisku lub bezpośrednio do pierwszego aparatu), napięcie jest w sposób równoległy i niezawodny dystrybuowane na wszystkie, połączone szyną aparaty. Taka konstrukcja gwarantuje połączenie o bardzo niskiej rezystancji, wysokiej obciążalności prądowej i zwarciowej, której nie da się osiągnąć za pomocą pojedynczych przewodów.

Typologia: dopasowanie do układu sieci i aparatury

Szyny fazowe występują w wielu wariantach, które są precyzyjnie dopasowane do różnych konfiguracji aparatury i układów sieci.

Szyny 1-fazowe (1P): Posiadają jedną listwę prądową i służą do zasilania rzędu aparatury jednobiegunowej (np. wyłączników nadprądowych w obwodach oświetleniowych) z jednej fazy.

Szyny 3-fazowe (3P): Integrują w sobie trzy, odizolowane od siebie listwy prądowe, z których w sposób sekwencyjny (L1, L2, L3, L1, L2, L3...) wyprowadzone są piny. Są one absolutnym standardem w rozdzielnicach trójfazowych do zasilania aparatury trójbiegunowej lub do symetrycznego rozdzielenia zasilania na aparaty jednobiegunowe.

Szyny 3-fazowe + N (3P+N): Oprócz trzech listew fazowych, posiadają czwartą, dedykowaną dla przewodu neutralnego. Są one przeznaczone do zasilania aparatury czterobiegunowej (np. wyłączników różnicowoprądowych 3P+N) lub kombinacji aparatury 3P i 1P+N.

Kluczowym rozróżnieniem jest również typ wyprowadzeń. Szyny sztyftowe (pinowe) są przeznaczone do współpracy z aparatami wyposażonymi w zaciski dwufunkcyjne (windowe), które pozwalają na jednoczesne podłączenie szyny i przewodu odpływowego. Szyny widełkowe są stosowane w aparatach ze standardowymi zaciskami tulejowymi.

Kluczowe parametry techniczne i systemowość

Dobór szyny fazowej musi być oparty na analizie technicznej. Podstawowym parametrem jest znamionowy prąd ciągły (In), najczęściej 63 A, 80 A lub więcej, który nie może być mniejszy niż prąd zabezpieczenia nadrzędnego dla danego rzędu. Równie ważna jest znamionowa wytrzymałość zwarciowa, która musi być skoordynowana z wytrzymałością zwarciową zainstalowanej aparatury.

Szyny są dostarczane w standardowych długościach, najczęściej 1 metra, i są przystosowane do łatwego docinania na wymaganą liczbę modułów. Po docięciu, otwarte końce szyny muszą być bezwzględnie zabezpieczone za pomocą dedykowanych zaślepek końcowych, które zapewniają pełną ochronę przed dotykiem.

Szyny fazowe są elementami ściśle systemowymi. Chociaż standard modułowy jest powszechny, subtelne różnice w geometrii i rozstawie zacisków między różnymi producentami aparatury sprawiają, że dla uzyskania pewnego i bezpiecznego połączenia należy stosować szyny dedykowane do konkretnego systemu aparatury. Zastosowanie szyn fazowych jest dziś wizytówką profesjonalnie wykonanej rozdzielnicy, świadczącą o najwyższym standardzie montażu, bezpieczeństwa i niezawodności.